वस्तुस्थिती तपास: व्हायरल व्हिडिओमध्ये गावकऱ्यांसोबत दिसलेला बिबट्या न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डरने त्रस्त होता, तो दारूच्या नशेत नव्हता
द पीपलच्या तपासात बिबट्याने दारू प्यायल्याचा दावा असलेली व्हायरल पोस्ट खोटी असल्याचे निष्पन्न झाले आहे. मेंदूच्या आजाराने त्रस्त असलेल्या बिबट्याचा व्हायरल व्हिडिओ भ्रामक दाव्यांसह व्हायरल होत आहे.
नवी दिल्ली द पीपल – सोशल मीडियावर बिबट्याचा एक व्हिडिओ व्हायरल होत आहे ज्यामध्ये काही लोक बिबट्याच्या शेजारी फिरताना दिसत आहेत. हा प्राणी मानवाला कोणतीही हानी न पोहोचवता संथ गतीने फिरताना दिसतो. सोशल मीडियावरील काही वापरकर्त्यांनी व्हिडिओ शेअर करून दावा केला आहे की तो तारागड गावातील आहे, जिथे बिबट्याने कच्ची दारू प्यायली होती त्यामुळे तो सुस्त झाला होता. हा व्हिडिओ यूट्यूब शॉर्ट्सवरही चांगलाच व्हायरल झाला आहे.
द पीपलने व्हायरल झालेल्या पोस्टची चौकशी केली. दावा खोटा असल्याचे सिद्ध झाले. वास्तविक, हा व्हिडिओ मध्य प्रदेशातील देवास जिल्ह्यातील आहे. मज्जासंस्थेच्या विकारामुळे हा बिबट्या असे वागत होता.
तपास द पीपलने व्हायरल व्हिडिओचा मूळ स्रोत शोधण्यासाठी रिव्हर्स इमेज सर्चचा वापर केला. प्रथम इनव्हिड टूलच्या मदतीने व्हिडिओमधून अनेक कीफ्रेम काढण्यात आल्या, त्यानंतर शोध घेण्यात आला.
शोधात, आम्हाला अनेक बातम्या वेबसाइट आणि सोशल मीडिया खात्यांवर अपलोड केलेला एक समान व्हिडिओ आढळला. रिपब्लिक भारत नावाच्या वृत्तवाहिनीच्या यूट्यूब चॅनलवर हा व्हिडिओ अपलोड करण्यात आला होता, जो 30 ऑगस्ट रोजी शेअर करण्यात आला होता.
दिलेल्या माहितीनुसार, “मध्य प्रदेशातील देवास जिल्ह्यातून एक विचित्र प्रकरण समोर आले आहे. येथे ग्रामस्थांनी एका बिबट्याला घेरले आणि त्याच्याशी खेळायला सुरुवात केली. इतका शांत बिबट्या तुम्ही क्वचितच पाहिला असेल. हे प्रकरण देवास जिल्ह्यातील टोंकखुर्द तहसीलच्या पिपलरावन पोलीस ठाण्याशी संबंधित आहे, जिथे आजारी बिबट्यासोबत सेल्फी घेण्यासाठी लोकांची गर्दी होती.
झडतीदरम्यान Naiduniya.com वर बातम्याही सापडल्या. ४ सप्टेंबर रोजी प्रसिद्ध झालेल्या या वृत्तात दिलेल्या माहितीनुसार, “देवासच्या इकलेरा गावात आजारी बिबट्यामध्ये कॅनाइन डिस्टेंपर इन्फेक्शन झाल्याची पुष्टी झाल्यानंतर इंदूरच्या कमला नेहरू प्राणीशास्त्र संग्रहालयाची चिंता वाढली आहे. उर्वरित प्राण्यांना संसर्गापासून वाचवण्यासाठी बिबट्याला प्राणीसंग्रहालयातून दुसऱ्या ठिकाणी हलवण्यात आले. रविवारी देवास वनविभागाच्या पथकाने बिबट्याला ताब्यात घेतले. आता बिबट्याला इतर वन्य प्राण्यांच्या संपर्कात येणार नाही अशा ठिकाणी ठेवण्यात येणार आहे. वन अधिकाऱ्यांनी सांगितले की सोनकच वनक्षेत्र अलग ठेवण्यासाठी चांगले आहे, जेथे पशुवैद्य आणि वन कर्मचारी त्याचे निरीक्षण करू शकतात. रक्त-लाळ आणि मलमूत्राच्या वैद्यकीय अहवालात बिबट्याला कॅनाइन डिस्टेम्परची लागण झाल्याचे घोषित करण्यात आले. व्हायरसचा मेंदूवर खूप परिणाम झाला. न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डरमुळे बिबट्याने आक्रमक स्वभाव आणि स्मरणशक्ती गमावली आहे.” येथे संपूर्ण बातमी वाचा.
सोशल मीडिया सर्चमध्ये आम्हाला एनडीटीव्हीच्या अधिकृत एक्स हँडलने शेअर केलेला हा व्हिडिओ सापडला, ज्यामध्ये या घटनेची माहिती देण्यात आली आहे. ही पोस्ट 30 ऑगस्ट 2023 रोजी अपलोड केली होती.
द पीपलने इंदूर प्राणिसंग्रहालयाचे प्रभारी उत्तम यादव यांच्याशी संपर्क साधला. ते म्हणाले, “व्हायरल झालेली पोस्ट चुकीची आहे. हा व्हिडिओ देवासच्या इकलेरा गावातील आहे. या बिबट्याला कॅनाईन डिस्टेंपरची लागण झाली आहे. हा विषाणूजन्य आजार असून या आजाराच्या विषाणूचा बिबट्याच्या मेंदूवर परिणाम झाला आहे. न्यूरोलॉजिकल डिसऑर्डरमुळे तो आक्रमकता विसरला आहे. त्यामुळेच बिबट्याने गावकऱ्यांवर हल्ला केला नाही.
निष्कर्ष: द पीपलच्या तपासणीत आढळले की, बिबट्या दारू पिण्याच्या दाव्यासह व्हायरल केलेली पोस्ट खोटी ठरली. मेंदूच्या आजाराने त्रस्त असलेल्या बिबट्याचा व्हायरल व्हिडिओ भ्रामक दाव्यांसह व्हायरल होत आहे.
